हिन्द महासागरमा चीनको चाल हुनेछ असफल

भारतले हिन्द महासागरमा यस्तो योजना बनाएको छ, जुन थाहा पाएपछि माल्दिभ्सका चीन समर्थक राष्ट्रपति मोहम्मद मुइज्जु तनावमा हुने पक्का छ । यो योजनासँगै भारतीय सैनिकलाई देशबाट निष्कासन गर्ने मुइज्जुले उचित जवाफ पाउनेछन् । यससँगै भारतले हिन्द महासागरमा चीनको योजनालाई पनि असफल बनाउन सक्ने विज्ञहरू बताउँछन् ।

भारत सरकारले माल्दिभ्सनजिकै दुईवटा सैन्य एयरफिल्ड निर्माण गर्ने योजनालाई स्वीकृत गरेको छ । यी मध्ये एउटा एयरफिल्ड माल्दिभ्सबाट करिब ८० किलोमिटर टाढा रहेको लक्षद्वीपको मिनिकाय टापुमा बनाइनेछ। यहाँबाट लडाकु र यातायात विमान दुवै चलाउन सकिन्छ।

यस बाहेक, लक्षद्वीपको अगाट्टी टापुमा अवस्थित सैन्य सुविधालाई विस्तारित एयरफिल्डमा रूपान्तरण गरिनेछ, जसलाई भारतीय सैन्य बल र नागरिक एयरलाइनर दुवैले प्रयोग गर्न सक्नेछन्। डिफेन्स पोस्टले अधिकारीहरूलाई उद्धृत गर्दै भनेको छ कि नयाँ एयरफिल्डले सेनालाई आफ्नो निगरानीको क्षेत्र विस्तार गर्न र क्षेत्रमा रणनीतिक बढत हासिल गर्ने अवसर पनि दिनेछ। यो परियोजना भारतीय वायुसेनाले पूरा गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

गत वर्ष माल्दिभ्सका राष्ट्रपति मोहम्मद मुइज्जुले पदभार ग्रहण गर्ने बित्तिकै उनले भारतलाई आफ्ना सेना फिर्ता गर्न आग्रह गरेका थिए। करिब चार महिनापछि मार्चमा नै भारतले माल्दिभ्स नजिक सैन्य संरचना निर्माण गर्ने योजना घोषणा गरेको थियो । चीनका ‘दास’ बनिसकेका मोहम्मद मुइज्जुले चुनावी अभियानका क्रममा ‘इन्डिया आउट’ अभियान सुरु गरेका थिए जसमा उनले भारतीय सेनाको उपस्थितिलाई माल्दिभ्सको सार्वभौमसत्ताका लागि खतरा भएको बताएका थिए । माल्दिभ्समा भारतले उपहार दिएका डोर्नियर विमान र हेलिकप्टर सञ्चालन गर्न भारतीय सैनिकहरू उपस्थित थिए।

राष्ट्रपति बनेदेखि मुइज्जुले चीनसँगको निकटता बढाएका छन् र रक्षा सम्बन्धलाई पनि नयाँ आकार दिएका छन्। मुइज्जुको सरकार बनेपछि चीनको जासुसी जहाजलाई पनि माल्दिभ्सको बन्दरगाहमा रोकिने अनुमति दिइएको छ । यो कदमले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा आशंका बढाएको छ । चीनले हिन्द महासागरमा आफ्नो प्रभाव बढाउन माल्दिभ्स र पाकिस्तानलाई प्रयोग गर्न सक्ने आशंका बढ्दै गएको छ। माल्दिभ्सको नजिक सैन्य पूर्वाधारको निर्माणले भारतलाई यस क्षेत्रमा बढ्दो चिनियाँ गतिविधिहरूमा नजिकबाट नजर राख्न मद्दत गर्नेछ। भारतले माल्दिभ्समा कुनै पनि चिनियाँ सेनाको उपस्थितिलाई नयाँ दिल्लीले आफ्नो नजिकको क्षेत्रमा खतराको रूपमा हेर्ने संकेत गरिसकेको छ।