चीनको तानशाही जिनपिङ सरकारले राख्छ आफ्नै नागरिकहरूमाथि नजर

चीनमा सी जिनपिङको नेतृत्वमा रहेको कम्युनिष्ट सरकार आफ्नै नागरिकसँग यति डराएको छ कि उनीहरूमाथि सधैं नजर राख्दछ। तानाशाह सी जिनपिङले नागरिकमाथि नजर राख्न सबैभन्दा ठूलो निगरानी प्रणाली बनाएका छन् ।

जिनपिङको चीनमा, अधिकारीहरूले आवासीय अपार्टमेन्ट भवनहरूमा गस्ती गर्छन् र मानिसहरूका घरहरूमा भइरहेको गतिविधिहरू सुन्छन्। न्युयोर्क टाइम्सको रिपोर्टका अनुसार बेइजिङका प्रहरी स्टेशनका पर्खालहरू कागजको पानाले भरिएका छन्। त्यहाँ प्रत्येक अपार्टमेन्ट कम्प्लेक्सको लागि छुट्टै पाना छ, जसलाई  एकाईद्वारा विभाजित गरिएको छ।

यसमा बासिन्दाको फोन नम्बर र अन्य जानकारी दिइएको छ। सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा यो हो कि प्रत्येक एकाइ फरक रंग संग कोड गरिएको छ। जस्तै पहेंलो रङको अर्थ 'आँखा राख्नु आवश्यक छ' र सुन्तला रङले 'कडा नियन्त्रण'  को संकेत दिँदछ।

बेइजिङको स्थानीय प्रशासनले जारी गरेको भिडियोमा एक अधिकारीले भने, "मैले मेरो अधिकार क्षेत्रमा लुकेका खतराहरू पहिचान गर्न एउटा प्रणाली बनाएको छु।" प्रहरी अफिसरको यो मोडललाई अभिनव प्रयोगका रूपमा प्रशंसा गरिएको छ । सेवानिवृत्त व्यक्तिहरू मानिसहरूलाई निगरानी गर्न भर्ती गरिन्छ, जसले नियमित रूपमा प्रहरीमा रिपोर्ट गर्छन्। चिनियाँ तानाशाह सी जिनपिङले चाहेको स्थानीय शासन यही हो। जिनपिङले यो नियन्त्रणलाई जनताको जीवनमा यति गहिराइमा लैजान चाहन्छन् कि चीनका मानिसहरूले कहिल्यै विद्रोह गर्न नसकुन्।

सी जिनपिङले यस प्रयासलाई ‘नयाँ युगको लागि फेङकियाओ अनुभव’ नाम दिएका छन्। 'फेङकियाओ' ले एउटा सहरलाई जनाउँछ जहाँ माओ त्से तुङको पालामा पार्टीले नागरिकहरूलाई कथित राजनीतिक शत्रुहरूलाई पाठ सिकाउन प्रोत्साहित गरेको थियो। त्यस अवधिमा कम्युनिष्ट विरोधी कविता लेख्ने जस्ता अपराध स्वीकार नगरेसम्म उच्च वर्गका प्राध्यापक र उच्च शिक्षित व्यक्तिहरूलाई सार्वजनिक रूपमा अपमानित गरिन्थ्यो। यस अवधिमा मानिसहरूलाई सार्वजनिक रूपमा कुटपिट वा यातना दिइन्थ्यो।

सीले आफ्ना प्रमुख भाषणहरूमा नियमित रूपमा फेङकियाओको उल्लेख गर्छन्। उनले आन्दोलन पुनः सुरु गर्ने कुरा नगरे पनि पार्टीविरुद्धको कुनै पनि चुनौतीलाई दमन गर्ने र पार्टीको वैधानिकता कायम राख्न प्रहरीसँगै आम जनतालाई प्रयोग गर्ने विचार भने यथावत छ । पार्टीले यसलाई सार्वजनिक सेवाको रूपमा प्रदान गर्दछ। यसको लागि तर्क यो छ कि मानिसहरूसँग 'शून्य दूरी' हुँदा उनीहरूलाई उनीहरूका सबै समस्याहरू थाहा हुन्छ। विवादको मामिलामा अदालत जाने समस्याबाट नागरिकहरूलाई बचाउन सक्छ। दलीय मध्यस्थताबाट जनताको विवाद समाधान हुन्छ ।

फेङकियाओ सी जिनपिङको राजनीतिक विरासत स्थापित गर्ने प्रयास हो। शीर्ष अधिकारीहरूले यसलाई जिनपिङको दूरदर्शी नेतृत्वको उदाहरणको रूपमा बताउँछन्, जबकि विश्लेषकहरूले यसलाई 'विश्वसामु चिनियाँ शासन देखाउने नमूना'का रूपमा हेर्छन्। चीनको यो अभियानले बढ्दो चुनौतीसँग जुध्न कसरी क्रूरताको सहारा लिइरहेको छ भन्ने देखाउँछ। चीनको अर्थतन्त्र सुस्त भएपछि, भुक्तान नगरिएको ज्याला र असंगत घरहरूको विरोध प्रदर्शन बढेको छ। पश्चिमसँगको तनावका कारण चीनले जताततै छरिएका विदेशी जासुसबारे चेतावनी दिएको छ । पार्टीले नारीवादी, विद्यार्थी र एलजीबीटी अधिकारकर्मीहरू जस्ता समूहहरूको छानबिनलाई पनि कडा बनाएको छ।

तिब्बती, उइघुर र अन्य अल्पसंख्यक समूहहरू फेंगकियाको नाममा पुलिसद्वारा लक्षित हुनेमा सबैभन्दा अगाडि छन्। यससँगै प्रहरीले पार्टीको नीतिलाई पनि बढाइरहेको छ । कम्पनीहरूलाई प्रहरी डाटाबेसमा आफ्ना कर्मचारीहरू दर्ता गर्न भनिएको छ। सरकारी कर्मचारीहरू चर्चमा गएर भाषण दिन्छन्। यससँगै प्राथमिक विद्यालयका विद्यार्थीहरुको पनि अनुगमन भइरहेको छ । यसका लागि विद्यालयहरूमा प्रहरी अधिकारी र न्यायाधीशहरू नियुक्त गरिएका छन्, जसले फाइलमा विद्यार्थीलाई धम्की दिने कुरा टिप्छन्।